استاد دانشگاه فرهنگیان استان مرکزی معتقد است اندازه بازار جهانی یادگیری مبتنی بر بازی در پنج سال آینده نزدیک به 20 درصد افزایش یابد و با افزایش تقاضا برای واقعیت افزوده، واقعیت مجازی و هوش مصنوعی در آموزش، به احتمال زیاد تقاضا برای فعالیتهای یادگیری بازی محور افزایش خواهد یافت.
مؤسسه فرهنگی قرآن پژوهان شمال ـ اراک؛ نوآوریها در علوم رایانه تأثیر زیادی بر زندگی روزمره مردم دارند؛ زیرا نحوه تعامل، برقراری ارتباط و تجارت افراد با یکدیگر را تغییر داده و بهبود میبخشد. یکی از این پروژههای جدید و نوظهور که توجهات زیادی به خود جلب کرده، پروژه متاورس است، متاورس یک پروژه واقعیت مجازی جهت پیوند جهان فیزیکی ما با زندگی دیجیتال، دنیای آواتارها و نسل بعدی اینترنت است. متاورس یک واژه مرکب و متشکل از meta به معنی فراتر و universe به معنی جهان است و از همین رو میتوانیم این کلمه را «فراتر از جهان» ترجمه کنیم. این اصطلاح نخستین بار در کتاب علمی- تخیلی سقوط برفی با نویسندگی نیل استفنسون آمریکایی در سال ۱۹۹۲ به کار برده شد، استفنسون از واژه متاورس برای توصیف واقعیت مجازی استفاده میکرد که در آن قهرمان داستان در قالب آواتار خودش با بقیه معاشرت میکند، خرید میکند و حتی دشمنان دنیای واقعی خودش را شکست میدهد. در واقع پروژه متاورس شبکهای گسترده از محیطهای مجازی همیشه فعال و آنلاین است که افراد میتوانند در قالب آواتار خودشان یا به کمک عینکهای واقعیت افزوده با همدیگر و اشیاء دیجیتال اطراف ارتباط برقرار کنند. فناوریهای توانمندسازی متاورس که در آموزش و یادگیری نیز میتوان از آنها بهره جست، چهار نوع هستند که شامل واقعیت مجازی، واقعیت افزوده، واقعیت ترکیبی و واقعیت گسترده است. واقعیت مجازی (VR)به کاربران دارای هدست واقعیت مجازی امکان میدهد در مجموعهای از محیطهای واقعی یا خیالی غوطهور شوند، اکثر تجربه واقعیت مجازی شامل تجسم است که میتواند بر روی یک مانیتور کامپیوتر یا یک دستگاه نمایشگر سه بعدی نمایش داده شود. کاربران میتوانند با استفاده از ابزارهای واردکننده معمولی با محیط مجازی درگیر شوند، میتوان یک محیط شبیهسازی شده بسیار شبیه به دنیای واقعی ساخت، مانند شبیهسازی که برای آموزش خلبانان استفاده میشود. واقعیت افزوده (AR)فناوری جدیدی است که دنیای واقعی را با دنیای مجازی از طریق استفاده از دستگاههای مختلف مانند وبکَم، دوربین موبایل، رایانه همراه با استفاده از نرمافزارهای مختلف ترکیب میکند. با واقعیت افزوده میتوان تصاویر، ویدیوها و صداها را روی یک محیط واقعی قرار داد تا یک دنیای جدیدی از ترکیب دنیای واقعی و مجازی را به وجود آورد. این فناوری برخلاف واقعیت مجازی، نیازی به عینک یا هدست نیست و تجربیات کاملاً غوطهور نیستند. واقعیت ترکیب (MR)نقاط قوت فنآوریهای واقعیت مجازی و واقعیت افزوده را با هم ترکیب میکند و با ایجاد تجسمهایی که کاربران میتوانند در محیطی که دنیای واقعی را با دنیای مجازی ترکیب میکند، تعامل داشته باشند، آن را به سطح بالاتری میبرد. این فناوری پتانسیل ایجاد تحول عظیم در آینده و زندگی انسانها در سالهای نه چندان دور را دارد. واقعیت ترکیبی از آنجایی اهمیت پیدا کرده است که توانسته دنیای واقعی اطراف ما را با دنیای مجازی و دیجیتال گره بزند. واقعیت گسترده (XR) یک اصطلاح عمومی است که مجموعهای از فناوریهای واقعگرایانه را ترکیب میکند الکترونیک، ارتباطات، محیطهای دیجیتال که در آن اطلاعات نمایش داده میشود، فناوری XR با همکاری VR، AR و MR خواهد بود، در هر جنبهای از XR که در بالا ذکر شد، انسانها در تمام یا بخشی از محیط دیجیتال مصنوعی ایجاد شده توسط این فناوریها مشاهده و تعامل دارند. استاد دانشگاه فرهنگیان استان مرکزی در خصوص نحوه استفاده از متاورس در حوزه آموزش میگوید: فناوری متاورس ارتباط تنگاتنگی با تحول، هوش مصنوعی (AI) دارد، هوش مصنوعی رایانهها را قادر میسازد تا وظایفی را که معمولاً با فرآیندهای فکری انسان مرتبط است انجام دهند، هوش مصنوعی در حال ایجاد دگرگونیهای شگرف در محیط کار است، زیرا رایانهها جایگزین نیروی انسانی میشوند، اما هوش مصنوعی در آموزش تا حد زیادی به نرمافزار آموزشی محدود شده است که هدف آن شخصیسازی بیشتر مواد درسی برای دانشآموزان است، برخی معتقدند که توسعه هوش مصنوعی بیشتر از متاورس و وب3 میتواند تحولاتی را در آینده باعث شود. حسین معافی میافزاید: متاورس بسیاری از دانشآموزان را قادر میسازد تا در محیطهای کاملاً فراگیر و چندرسانهای که از دنیای فیزیکی و دیجیتالی استفاده میکنند، یاد بگیرند، به عنوان مثال، در یک کلاس هندسه، دانشآموزان ممکن است معادلات هندسی را با دیدن و دستکاری اشکال هندسی در یک محیط VR بیاموزند و در عین حال به صحبتهای یک ریاضیدان خبره گوش دهند که زمینه و راهنمایی ارائه میدهد. وی با بیان اینکه دانشآموزان همچنین میتوانند مسائل هندسی را در یک محیط مجازی و مشترک با دانشآموزان در سراسر جهان حل کنند، ادامه میدهد: یک محیط یادگیری متاورس غنی شده، هم دنیای فیزیکی و هم دنیای مجازی را با هم ترکیب میکند و از چند رسانهای برای ارائه فرصتهای یادگیری متنوع برای دانشآموزان در یک محیط مشارکتی استفاده میکند. این کارشناس مسائل آموزشی بیان میکند: در آینده و با گسترش آموزش در دنیای متاورسی، یادگیری بیشتر به بازیسازی تبدیل خواهد شد، فعالیتهای یادگیری مجازی به طور فزایندهای شامل بازی و عناصر طراحی بازی مانند رقابت، امتیاز و پاداش میباشد. معافی با اشاره به اینکه دنیای واقعیت مجازی سه بعدی و واقعیت افزوده کاملاً کاربران را در داخل بازیها قرار میدهد و از محدودیتهای صفحه نمایش بازیهای دو بعدی فراتر میرود، میگوید: همانطور که روز به روز بازیهای کامپیوتری فراگیرتر و جذابتر میشوند، احتمالاً بین کودکان و جوانان نیز محبوبتر میشوند. وی تصریح میکند: انتظار میرود که اندازه بازار جهانی یادگیری مبتنی بر بازی در پنج سال آینده نزدیک به 20 درصد افزایش یابد و با افزایش تقاضا برای واقعیت افزوده، واقعیت مجازی و هوش مصنوعی در آموزش، به احتمال زیاد تقاضا برای فعالیتهای یادگیری بازی محور افزایش خواهد یافت. استاد دانشگاه فرهنگیان استان مرکزی میگوید: به احتمال زیاد برخی مربیان و والدین با چگونگی ادغام متاورس در آموزش و یادگیری مقاومت خواهند کرد، متاورس تعداد نامحدودی از امکانات آموزشی را ارائه میدهد، اما خطرات آن برای کودکان در حال حاضر ناشناخته است. به گفته وی در جهانهای واقعیت مجازی و واقعیت افزوده و سه بعدی، دانشآموزان در محیط خود هستند و آنچه در اطراف آنها رخ میدهد ممکن است برای بزرگسالان به آسانی در دسترس یا آشکار نباشد. پایان پیام/